Κάστρο Μολύβου
Το κάστρο του Μολύβου βρίσκεται στο βόρειο τμήμα της νήσου Λέσβου στη θέση της αρχαίας Μήθυμνας και αποτελεί το δεύτερο σε μέγεθος και σημασία κάστρο της Λέσβου. Οικοδομήθηκε κατά τη διάρκεια της Βυζαντινής εποχής στα απομεινάρια αρχαίων, εκτεταμένων τειχών, με σκοπό την αντιμετώπιση επιδρομών Φράγκων και Τούρκων, ολοκληρώθηκε το έτος 1373 από τον Γενουάτη Φραγκίσκο Α’ Γατελούζο και ενισχύθηκε περαιτέρω από τους Τούρκους το 1462. Στο κάστρο έχουν γίνει εργασίες στερέωσης και συντήρησης. Σήμερα θεωρείται ως ένα από τα καλύτερα διατηρημένα κάστρα της Ανατολικής Μεσογείου, αποτελεί το σημαντικότερο επισκέψιμο μνημείο και παραχωρείται στο Δήμο Μήθυμνας για διοργάνωση πολιτιστικών εκδηλώσεων.
Χτισμένο με κόκκινο και καφέ τραχείτη, το κάστρο του Μολύβου, κατείχε στρατηγικής σημασίας θέση που επέτρεπε τον έλεγχο του βόρειου περάσματος προς τον Αδραμυττινό κόλπο. Στη σημερινή του μορφή είναι σε μεγάλο βαθμό έργο των Γατελούζων ηγεμόνων με πολλές μεταγενέστερες προσθήκες και επισκευές επί οθωμανικής κυριαρχίας αλλά και με σύγχρονες επισκευές που δύσκολα διακρίνονται καθώς έχουν γίνει με το ίδιο υλικό και με τα ίδια αρμολογήματα. Τα σωζόμενα τμήματα του (ο κεντρικός πυρήνας) που χρονολογούνται γύρω στο 1373 ακολουθούν το ψευδοϊσόδομο σύστημα δόμησης με κανονικούς λίθους, ενώ μεγάλο τμήμα της σημερινής μορφής του (προπύργια, είσοδοι ακρόπολη) ανάγεται στην εποχή της Τουρκοκρατίας με περισσότερες από μία οικοδομικές φάσεις. Οι τελευταίες επισκευές στο κάστρο θα πρέπει να χρονολογηθούν πριν τα μέσα του 18ου αιώνα.
Το κάστρο της Μήθυμνας στην παρούσα μορφή του χωρίζεται σε δύο μέρη με εσωτερικό τείχος. Αποτελείται από 10 πύργους με αντίστοιχα μεταπύργια, 2 προπύργια που συνδέονται μ’ ένα μεταπύργιο, την «ακρόπολη» στο βορειοανατολικό τμήμα του, πέντε κτήρια στο εσωτερικό του κάστρου (από τα οποία τα δύο σε ερειπιώδη κατάσταση) και δύο προτειχίσματα για ενίσχυση των ευπρόσβλητων σημείων.
Η πρόσβαση στο κάστρο γίνεται μέσω τριών διαδοχικών πυλών. Η εξωτερική ανοίγεται στο νοτιότερο άκρο του εξωτερικού περιβόλου και χρονολογείται στην οθωμανική περίοδο. Σε μικρή απόσταση η δεύτερη είσοδος οδηγεί σε έναν υπαίθριο χώρο ο οποίος προστατεύεται από τα τείχη. Η τρίτη κατά σειρά πύλη που αποτελεί την κύρια είσοδο του κάστρου και χρονολογείται στον 14ο αι. και συναντάται ανεβαίνοντας το καλντερίμι. Ενδιαφέρουσα είναι η ξύλινη, με μεταλλική επένδυση, θύρα που κλείνει την είσοδο (οθωμανικής περιόδου). Στο εσωτερικό του κάστρου τα σωζόμενα κτήρια χρονολογούνται στην οθωμανική περίοδο. Ένα από αυτά είχε πιθανότατα χρήση πυριτιδαποθήκης.
Ώρες λειτουργίας: Θερινό 10/04/2009 έως 31/10/2009
Είσοδος: Ολόκληρο €2, Μειωμένο €1
Βρίσκεται: Μήθυμνα, 811 08 Λέσβος,
Τηλ: 22530 71803
Ιαματικές Πηγές Εφταλούς
Στις ιαματικές πηγές της Εφταλούς, σε απόσταση 4 χιλιομέτρων βορειανατολικά από τη Μήθυμνα (Μόλυβο), θα απολαύσετε ένα χαλαρωτικό μπάνιο στον ομαδικό λουτήρα ή αν προτιμάτε στις ατομικές μπανιέρες των εγκαταστάσεων. Πέρα από τις θεραπευτικές ιδιότητες των πηγών, αποτελεί ξεχωριστή εμπειρία αναζωογόνησης, μια βουτιά στα καταγάλανα κρυστάλλινα νερά των κόλπων της Εφταλούς.
Η θερμοκρασία του νερού της χλωριονατριούχου, ραδιούχου ιαματικής πηγής είναι 43,6- 46,5 C και συνιστάται εναντίον πάσης φύσεως νοσημάτων όπως χρόνιους ρευματισμούς, αρθρίτιδες, ισχιαλγίες, οσφυαλγίες, νευραλγίες, λυμφατισμό, ψαμμιάσεις, χολολιθιάσεις, γυναικολογικές παθήσεις, στηθικά νοσήματα, μυοσίτιδες, χρόνιες εκφυλιστικές αρθροπάθειες, εκβάσεις τραυμάτων, μετεγχειρητικό στάδιο αιμορροΐδων, παραδοντοπάθειες, λευκόρροια, δερματοπάθειες.
Τιμές λούσης:
Πηγή: 4,00€ ανά άτομο, ανά 45′
Μπανιέρες: 5,00€ ανά άτομο, ανά 20′
Βρίσκεται: Εφταλού
81108 Μήθυμνα
Τηλ.: 22530 71245
Αρχαία Μήθυμνα
Πατρίδα του λυρικού ποιητή Αρίωνα, η Μήθυμνα που καταλαμβάνει μια μικρή χερσόνησο στη βόρεια ακτή του νησιού, ιδρύθηκε στο τέλος της εποχής του Χαλκού, πιθανότατα μετά την άφιξη των Αιολέων. Σύμφωνα με τα ευρήματα των ανασκαφών, η πόλη της Μήθυμνας, γνώρισε τη μεγαλύτερη άνθηση κατά την αρχαϊκή περίοδο, οπότε κατελάμβανε και τη μεγαλύτερη έκταση, που ταυτίζεται σχεδόν με το σύγχρονο παραδοσιακό οικισμό.
Από τον 4ο αιώνα π.Χ., η πόλη περιορίζεται προς την ακρόπολη και την Ντάπια, όπου σώζεται σε μεγάλο ύψος ένα τμήμα του αμυντικού τείχους της Ελληνιστικής εποχής, το οποίο ενσωματώθηκε στο σημερινό Μεσαιωνικό Κάστρο. Επίσης, σώζονται λείψανα από τον μόλο του αρχαίου λιμανιού, που είναι ορατά στη θέση που βρίσκεται το σύγχρονο λιμάνι, καθώς και τμήματα του υδραγωγείου της ρωμαϊκής εποχής που μετέφερε το νερό από τον Λεπέτυμνο στη Μήθυμνα. Στη θέση Ντάπια εντοπίστηκε το αρχαϊκό νεκροταφείο της πόλης, ενώ η νεκρόπολη των ελληνιστικών και ρωμαϊκών χρόνων αποκαλύφθηκε κατά μήκος του δρόμου που οδηγεί από την Μήθυμνα στη Πέτρα.
Η Μήθυμνα σήμερα αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους διατηρητέους οικισμούς του Αιγαίου.
Δημοτική Πινακοθήκη
H Πινακοθήκη Μήθυμνας βρίσκεται στο κέντρο του χωριού. Στην αυλή του κτιρίου υπάρχει η προτομή του ποιητή και πεζογράφου της Μήθυμνας, Aργύρη Eφταλιώτη. Στην Πινακοθήκη υπάρχει μεγάλος αριθμός έργων τα οποία έχουν δωριθεί από τους ζωγράφους σα μόνιμη έκθεση. H είσοδος στον εκθετικό χώρο είναι δωρεάν και η θέα του χωριού πραγματικά πανοραμική.
H περίοδος κατά την οποία είναι ανοικτή η Πινακοθήκη για το κοινό άρχιζε από τα μέσα Μαΐου περίπου και τελειώνει στο τέλος Οκτωβρίου. Kατά την περίοδο από 1/6 έως 31/9 κάθε έτους γίνονται εκθέσεις εικαστικών τεχνών (γλυπτική, ζωγραφική, κεραμική, φωτογραφία, ξυλογλυπτική, χαρακτική,) οι οποίες έχουν αγοραστικό χαρακτήρα. Γίνονται όμως και εκθέσεις που έχουν καθαρά πολιτιστικό χαρακτήρα όπως εκθέσεις παλαιών σκευών, κεντημάτων, φορεσιών, παλαιάς φωτογραφίας και οτιδήποτε άλλο έχει σαν στόχο την γνωριμία των νεοτέρων με κομμάτια του πολιτισμού που ανήκουν σε παλαιότερες εποχές.
Δημοτική Βιβλιοθήκη
Η συνεχής και αδιάλειπτη για 149 χρόνια λειτουργία της Βιβλιοθήκης γίνεται φανερή από τις πρώτες σελίδες των παλιών βιβλίων όπου οι πολλαπλές σφραγίδες -«Αδελφότης των Μουσών», «Κοινοτική Βιβλιοθήκη», «Δημοτική Βιβλιοθήκη», «Δημόσια Βιβλιοθήκη»- μαρτυρούν την ιστορική εξέλιξή της. Η Βιβλιοθήκη διαθέτει περίπου 12.000 τόμους βιβλίων από τους οποίους περίπου 1.000 είναι παλαιοί.
Ο Δήμος της Μήθυμνας έχει παραχωρήσει δύο ιδιόκτητα κτήρια για τη στέγαση της Βιβλιοθήκης και των ηλεκτρονικών υπολογιστών (και για ΑΜΕΑ) του προγράμματος «Κοινωνία της Πληροφορίας», στο κέντρο της αγοράς δίπλα στο 250 θέσεων Συνεδριακό Κέντρο του Δήμου. Το παλιό τμήμα της Βιβλιοθήκης περιλαμβάνει πολλές και σημαντικές παλαιές εκδόσεις και συλλογές βιβλίων(π.χ. αρχαίοι Έλληνες συγγραφείς εκδόσεων Λειψίας). Η Βιβλιοθήκη διαθέτει επίσης αρχειακό υλικό -πρακτικά και έγγραφα δημογεροντιών και σωματείων- στα οποία καταγράφεται η δράση και η ιστορία της κοινωνίας της Μήθυμνας.
Σήμερα γίνεται προσπάθεια ώστε η Δημόσια Βιβλιοθήκη Μηθύμνης να κερδίσει το «χαμένο χρόνο» και να αποτελέσει και πάλι ζωντανό κύτταρο μάθησης και πολιτισμού. Συμμετέχει στο πρόγραμμα του Υπουργείου Παιδείας για την ψηφιοποίηση της παλαιάς συλλογής της με στόχο να εκσυγχρονιστεί και να εξυπηρετήσει αποτελεσματικότερα τους πολίτες, τους ερευνητές, τους φοιτητές της ελληνικής και διεθνούς Πανεπιστημιακής κοινότητας, τους μαθητές και εκπαιδευτικούς της ευρύτερης περιοχής.
Με ενθουσιασμό και αισιοδοξία για το μέλλον προγραμματίζονται ξεναγήσεις στο χώρο της Βιβλιοθήκης, λογοτεχνικά απογεύματα, βιβλιοπαρουσιάσεις (υπάρχουν πολλοί και σημαντικοί ντόπιοι συγγραφείς) και άλλες εκδηλώσεις.
Σχολή Καλών τεχνών
Στην αγορά της Μήθυμνας (Μολύβου) στεγάζεται σ’ ένα παραδοσιακό διώροφο κτήριο που χτίστηκε το 1812, παράρτημα της Σχολής Καλών Τεχνών της Αθήνας. Οι τοίχοι και τα ταβάνια του κτιρίου είναι διακοσμημένοι με εντυπωσιακές τοιχογραφίες, με θέματα από τη φύση, την καθημερινή ζωή και την ιστορία. Στις τοιχογραφίες απεικονίζονται λουλούδια, φυτά, καράβια και οι τοπικές ασχολίες των κατοίκων, όπως το μάζεμα της ελιάς και το ψάρεμα.
Οι άρχοντες της εποχής θεωρούσαν απαραίτητο να έχουν στο σπίτι τους και αναπαραστάσεις από την Κωνσταντινούπολη και από διάφορες ευρωπαϊκές πόλεις όπου ταξίδευαν. Η απομίμηση μαρμάρου στους τοίχους του κεντρικού δωματίου συμπληρώνει την αρχοντική εικόνα του χώρου. Οι τοιχογραφίες του αρχοντικού είχαν αλλοιωθεί από το πέρασμα του χρόνου, γι’ αυτό έγινε συντήρηση από συντηρητές έργων τέχνης της Σχολής Καλών Τεχνών που κράτησαν περίπου 2,5 χρόνια.
Από το κτήριο της Σχολής μπορούμε να πάρουμε πληροφορίες για τα παλιά αρχοντικά του Μολύβου: Μια βοτσαλωτή αυλή και μια μεγάλη ξύλινη πόρτα οδηγεί στο ισόγειο του σπιτιού. Εκεί υπάρχουν τρία δωμάτια δεξιά και αριστερά από τον κεντρικό διάδρομο που οδηγεί στον επάνω όροφο. Αριστερά, στην κουζίνα, σώζεται ακόμα ο φούρνος που θερμαινόταν με ξύλα και το παλιό πετρόχτιστο «πλυντήριο». Από μια στενή σκάλα φτάνουμε στο κεντρικό δωμάτιο του επάνω ορόφου. Είναι το μεγαλύτερο δωμάτιο και έχει παντού ζωγραφιές. Γύρω από αυτό υπάρχουν ακόμα τέσσερα δωμάτια. Εκτός από τις τοιχογραφίες, μας τράβηξαν την προσοχή οι ξύλινες μεσάντρες* με τα βαρδαλαμίδια** τους και οι επιβλητικοί θρόνοι του νοικοκύρη και της οικοδέσποινας.
Το αρχοντικό Κομνηνάκη – Κράλλη κινδύνευε να γκρεμιστεί. Για αυτό στη δεκαετία του ’50 το αγόρασαν Μολυβιάτες, μετανάστες στην Αυστραλία και το δώρισαν στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας. Πίστευαν ότι, αν λειτουργούσε εδώ Σχολή Καλών Τεχνών, θα έρχονταν πολλοί ζωγράφοι να ζωγραφίσουν τον όμορφο Μόλυβο και με τα έργα τους θα τον έκαναν γνωστό σε όλο τον κόσμο. Πραγματικά, από το 1960 που ιδρύθηκε το παράρτημα της Σχολής, έχουν έρθει στη Μήθυμνα πολλοί γνωστοί καλλιτέχνες. Επίσης, στα δωμάτια της Σχολής φιλοξενούνται κάθε χρόνο φοιτητές της Σχολής Καλών Τεχνών με τους καθηγητές τους για να κάνουν μαθήματα και να ζωγραφίσουν, εμπνευσμένοι από το τοπίο και τη φύση.
*Μεσάντρα: ντουλάπα
**Βαρδαλαμίδια: εσοχές στην πρόσοψη των ντουλαπιών για διακοσμητικά αντικείμενα
Άγιος Παντελεήμονας
Ο Άγιος Παντελεήμονας είναι ο καθεδρικός ναός της Μήθυμνας και βρίσκεται στο κέντρο του οικισμού, ύστερα από τις δυο άλλες εκκλησίες της, τον Ταξιάρχη, ψηλά στην είσοδο του κάστρου και την Αγία Κυριακή στην ανατολική προς τον Λεπέτυμνο και την Εφταλού ομώνυμη συνοικία. Στα 1844, όπως αναγράφεται στη μαρμαρόξυστη επιγραφή της εισόδου, πάνω από την πόρτα, ο ναός χτίστηκε από τα θεμέλια στη θέση της παλιάς ομώνυμες εκκλησίες, που το πρώτο της χτίσιμο ανάγεται στα βυζαντινά χρόνια.
Στον Άγιο Παντελεήμονα διασώζεται ο μοναδικός κώδικας που υπάρχει στη Μήθυμνα, ένας από τους αρχαιότερους της Λέσβου. Αποτελείται από 196 αριθμημένες σελίδες, γραμμένες με κόκκινο μολύβι από το Μοσχονησιώτη Ευστράτιο Ι. Δράκο. Το περιεχόμενο του κώδικα είναι σειρά από αναγραφές λογαριασμών και εισπράξεων, αφιερωμάτων κ.ά. Αναγράφονται ακόμη ονόματα, τοπωνύμια, εισπράξεις συνδρομών, φόρων (χαράτσια), που μας δίνουν μια εικόνα της τουρκοκρατίας. Σε μερικές πράξεις αναγράφονται τα σκεύη και τα βιβλία, τα ετήσια έξοδα και τα έσοδα των τριών ναών της Μήθυμνας. Χρονολογικά ο κώδικας καλύπτει ένα διάστημα περίπου 2 αιώνων από το 1653 έως το 1803 και πέρα. Πολλές αναγραφές φέρουν τη υπογραφή και είναι γραμμένες με το χέρι του Φιλόθεου ιερομονάχου, αρχιερατικού επιτρόπου Μηθύμνης και ιερέα στο ναό του Αγίου Παντελεήμονα.
Στην αυλή της εκκλησίας του Αγίου Παντελεήμονα, είναι ένα κενοτάφιο εξαιρετικής τέχνης, της μητέρας του λογοτέχνη Χρύσανθου Μολύνου που πέθανε την 20η Ιουλίου 1888, στη γέννα του μοναχογιού της Χρύσανθου, από επιλόχειο τοκετό. Στο ναό υπάρχει επίσης η εικόνα της Αγίας Άννας από το Βόρι της Μικράς Ασίας.
Ιερός ναός των Ταξιαρχών
Ο ναός των Ταξιαρχών βρίσκεται κάτω από το κάστρο της Μήθυμνας. Στα 1795 επιστάτησε ο Διονύσιος, ηγούμενος της Μονής Λειμώνος, για την ανακατασκευή της εκκλησίας, όπως αναγράφει η εντοιχισμένη στην είσοδο του ναού πλάκα. Είναι χτισμένος από αρχαίο οικοδομικό υλικό. Κολόνες θαυμάσιες από ντόπια πέτρα, καθώς και άλλα αρχαία αρχιτεκτονικά μέλη είναι χτισμένα στον πρόναο.
Η σχολή του Ταξιάρχη αναπτύχτηκε αρχικά στα 1805, έχοντας σχολάρχες τον Ιωάννη Μυτιληναίο και τον Ιάκωβο Παλαιολόγο, τον μετέπειτα μεγάλο μητροπολίτη και αναμορφωτή της όλης βορινής Λέσβου. Η σχολή αυτή κρατήθηκε ως την επανάσταση.
Ο ναός συνεχίζει να δίνει έως σήμερα το παρών στις ανάγκες της ενορίας του.
Ιερός Ναός Αγίου Νικολάου
Ο ναός βρίσκεται στο λιμάνι του Μολύβου. Μέσα στο ναό υπάρχει αφιέρωμα που πίσω του αναγράφει την ιστορία από το 1988 ενός Ιταλού δύτη που ψάρευε στα νερά έξω από το λιμάνι, κάποιο σκάφος που έμπαινε στο λιμάνι δεν τον είδε και πέρασε από πάνω του τραυματίζοντάς τον σοβαρά. Ο δύτης επικαλέστηκε τη χάρη του Αγίου Νικόλαου και δεν έχασε τη ζωή του.
Σε ένδειξη ευγνωμοσύνης αφιέρωσε αυτό το αγαλματάκι, που απεικονίζει το δράμα του, στον Άγιο. Τα Θεοφάνια γίνεται στο ναό η λειτουργία του αγιασμού των υδάτων και τα νέα παιδιά πέφτουν στο λιμάνι για να πιάσουν το σταυρό.Αν θέλετε να τον επισκεφτείτε επιλέξτε την πλαϊνή πόρτα που είναι ανοιχτή.
Πώς μπορώ να κάνω ...?
