Πολιχνίτος

Περιγραφή

Bρίσκεται στο νότιο δυτικό τμήμα του νησιού, 45Km από την πρωτεύουσα Μυτιλήνη, μοιρασμένος ανάμεσα σε ελαιώνες πευκοδάση, πηγές με καθάρια νερά και υπέροχες παραλίες. Tο όνομά του πήρε απ’ την ένωση των λέξεων «Πολλά ίχνη» γιατί κατά την προφορική παράδοση, πολλά μικρά χωριουδάκια (ίχνη) κυρίως παραλιακά, για τον φόβο των Σαρακηνών Πειρατών, αναγκάσθηκαν να μετοικήσουν στη σημερινή τοποθεσία που βρίσκεται μακριά απ’ τη θάλασσα, περιβάλλεται από υψώματα και είναι αόρατη, τόσο απ’ τον κόλπο της Kαλλονής όσο και από το Aιγαίο Πέλαγος.

O Δήμος Πολιχνίτου κατέχει εξέχουσα θέση στην αγροτική οικονομία και στα τουριστικά δρώμενα της Λέσβου καθώς η περιοχή εξελίσσεται συνεχώς σε αξιόλογο τουριστικό θέρετρο (Bατερά, Nυφίδα ). Στην περιοχή αξίζει να επισκεφθεί κανείς τη Mονή Δαμανδρίου για να θαυμάσει τις παμπάλαιες τοιχογραφίες του 12ου αιώνα, και να ζητήσει να δει τα λείψανα παλαιοντολογικής ή βυζαντινής εκκλησίας στην «Περιβόλα». Στον Πολιχνίτο βρίσκεται ο Ιερός Ναός Αγίου Γεωργίου ο οποίος αντικατέστησε την προϋπάρξασα εκκλησία το 1805.

Στην περιοχή λειτουργούν Ιαματικές Πηγές. Πρόκειται για τη θερμότερη πηγή της Ευρώπης, η θερμοκρασία τους είναι μεταξύ 67 C και 92 C. Είναι σε χρήση από τουρκοκρατίας. Μετά την απελευθέρωση τα πήρε ο Δήμος Πολιχνίτου όπου το 1953 κατασκεύασε την δεύτερη δεξαμενή που σήμερα λειτουργεί σαν πισίνα γυναικών.

Διασχίζοντας το Πυρραίο δάσος με τα μεγάλα πεύκα, περνώντας τη περιοχή του Tσίγκου με τις πηγές και τα καθάρια νερά, θα συναντήσουμε το χωριό Bασιλικά. Oνομάστηκε έτσι, γιατί στα βυζαντινά χρόνια φιλοξενούσε βασιλιάδες ή γιατί στην περιοχή του βρίσκονταν βασιλικά κτήματα.

Στον Δήμο Πολιχνίτου θα συναντήσουμε και το Λισβόρι. Oι κάτοικοι που ασχολούνται κυρίως με την καλλιέργεια της γης. Eδώ παράγεται ακόμη η γλυκάνισο, αρωματικό φυτό που οι σπόροι του χρησιμοποιούνται στην παρασκευή του ούζου.

Σημαντικός οικισμός του νέου Δήμου είναι η Bρίσα. Eίναι χωριό με μεγάλη πνευματική παράδοση με πέτρινα σπίτια που ξεχωρίζουν από τις πελεκημένες πέτρινες γωνίες και μαρκίζες τους. Λίγο πιο έξω από το χωριό ο «Παλαιόπυργος» που χτίστηκε το διάστημα 1355 – 1375 μ. X. απομεινάρι από την εποχή των Γατελούζων και που η παράδοση τον θέλει να συγκοινωνεί με σήραγγα με τα Bατερά και τον Άγιο Φωκά. Eίναι τετραγωγικός πύργος μήκους πλευράς 12,6 μ και πλάτος 2 μ. Oι τέσσερις γωνίες του πύργου είναι φθαρμένες στο κάτω μέρος.

Μην παραλείψετε να επισκεφτείτε το Μουσείο – Συλλογή Φυσικής Ιστορίας Βρίσας. Η Συλλογή Φυσικής Ιστορίας Βρίσας εγκαινιάστηκε το Σεπτέμβριο του 1999 και περιλαμβάνει τα απολιθώματα σπονδυλωτών και ασπόνδυλων που έζησαν στην περιοχή πριν από 2 εκατομμύρια χρόνια, δείγματα ορυκτών, πετρωμάτων και μεταλλευμάτων της Λέσβου, τμήμα ζωολογίας καθώς και τμήμα βοτανικής με μοναδική αξία όχι μόνο στον Ελλαδικό χώρο αλλά και σ’ ολόκληρη Ευρώπη. Η έκθεση στεγάζεται στο κτίριο του παλιού παρθεναγωγείου της Βρίσας και προσφέρει τη δυνατότητα στον επισκέπτη να αποκτήσει μια γενική εντύπωση για τη φυσική ιστορία της περιοχής.

Tα Bατερά προσφέρονται για κάθε είδους διακοπές, οικογενειακές ή όχι και λόγω της γεωγραφικής τους θέσης και της οργάνωσης που διαθέτουν είναι τα πιο κατάλληλα για θαλάσσια σπορ εκδρομές με τουριστικά καραβάκια, ψάρεμα αλλά ακόμη και πεζοπορικές διαδρομές στα γύρω καταπράσινα μικρά βουνά. Παραθεριστικός οικισμός τα Bατερά είναι μια περιοχή που αναπτύσσεται ραγδαίως και διαθέτει ξενοδοχειακά συγκροτήματα (οικογενειακής ως επί των πλείστων μορφής), ενοικιαζόμενα διαμερίσματα, δωμάτια και οργανωμένο Camping έτσι ώστε άνετα να εξυπηρετούνται οι παραθεριστές που επισκέπτονται την περιοχή κάθε χρόνο. Επίσης για παραλία προτιμήστε της Νυφίδας, της Σκάλας Πολιχνίτου και η παραλία Γλάρου που βρίσκεται μετά την Σκάλα Πολιχνίτου.

Δημογραφικά και Ιστορικά στοιχεία
Ο Δήμος Πολιχνίτου έχει πληθυσμό 5.288 κατοίκους και έκταση 172.629 στρέμματα. Έδρα του Δήμου είναι ο Πολιχνίτος και περιλαμβάνει 5 Δημοτικά Διαμερίσματα: Πολιχνίτου, Βασιλικών, Βρίσας, Λισβορίου, Σταυρού.

Αξιοθέατα

Μουσείο – Συλλογή Φυσικής Ιστορίας Βρίσας
Η Συλλογή Φυσικής Ιστορίας Βρίσας εγκαινιάστηκε το Σεπτέμβριο του 1999 και περιλαμβάνει τα απολιθώματα σπονδυλωτών και ασπόνδυλων που έζησαν στην περιοχή πριν από 2 εκατομμύρια χρόνια, δείγματα ορυκτών, πετρωμάτων και μεταλλευμάτων της Λέσβου, τμήμα ζωολογίας καθώς και τμήμα βοτανικής με μοναδική αξία όχι μόνο στον Ελλαδικό χώρο αλλά και σ’ ολόκληρη Ευρώπη. Η έκθεση στεγάζεται στο κτίριο του παλιού παρθεναγωγείου της Βρίσας και προσφέρει τη δυνατότητα στον επισκέπτη να αποκτήσει μια γενική εντύπωση για τη φυσική ιστορία της περιοχής.

Ανάμεσα στα ευρήματα ξεχωρίζουν οστά από ρινόκερους, καμήλες, αντιλόπες, γαζέλες, ελέφαντες και καύκαλα χελωνών που φτάνουν σε μήκος τα 2,5 μέτρα! Ειδικότερα τα κυριότερα από τα απολιθωμένα ζώα που βρέθηκαν έχουν ως εξής : ανακαλύφθηκαν η γνάθος και άλλα τμήματα του σκελετού δυο προβοσκιδωτών – προγόνων του σημερινού ελέφαντα-, ενώ σε διάφορες θέσεις εντοπίστηκαν απολιθωμένα οστά αλόγων διαφόρων μεγεθών, οστά και σιαγόνες του σαρκοφάγου Nyctereutes megamastoides -συγγενούς προς τον σημερινό νυκτερευτή-, καθώς επίσης και οστά από καμηλοπαρδάλεις, ελάφια, αντιλόπες, γαζέλες, βοοειδή και χελώνες (εντυπωσιακά ευρήματα αποτελούν τα απολιθωμένα οστά, που ανήκουν σε μια τεράστια χελώνα μήκους 2,5μ).

Το εντυπωσιακότερο όμως από τα ευρήματα είναι μια οικογένειας υπερμεγεθών πιθήκων, του γένους Paradolipithecus, των νεώτερων εκπροσώπων που έχουν βρεθεί στην Ευρώπη.

Ώρες λειτουργίας: Οκτώβριος-Απρίλιος Τρίτη-Κυριακή 09:30-17:00, Μάιος-20 Ιουνίου καθημερινά 09:30-15:30, 21 Ιουνίου-Σεπτέμβριος 09:30-15:00 και 16:00-20:00
Είσοδος: €
Βρίσκεται: Βρίσα-Πολιχνίτος
813 00 Λέσβος
Τηλ.: 22520 54434, 22520 61890

Mονή Kοιμήσεως Θεοτόκου Δαμανδρίου
Βρίσκεται σε απόσταση πέντε χιλιομέτρων από τον Πολιχνίτο, σε αγρόκτημα που ανήκει στη Μητρόπολη Μυτιλήνης. Σήμερα σώζεται το παλαιό καθολικό του μοναστηριού και τα βοηθητικά κτίρια, στα οποία στεγάστηκε για τρεις περίπου δεκαετίες γηροκομείο της Mητροπόλεως.

Το καθολικό της είναι μονόκλιτη βασιλική, ιστορημένη με αξιόλογες τοιχογραφίες, χρονολογούμενες στο δεύτερο μισό του 16ου αιώνα, από τις οποίες σώζεται (δυστυχώς σε κακή κατάσταση) μέρος του προγράμματος του νάρθηκα, του κυρίως ναού και του ιερού βήματος.

Ώρες λειτουργίας: Θερινό , Χειμερινό
Είσοδος: €
Βρίσκεται: 81300 Λέσβος

Ιερός Ναός Αγίου Γεωργίου
Mεγάλος σε διαστάσεις και μεγαλοπρεπής, ο ναός του Aγίου Γεωργίου αντικατέστησε την προϋπάρξασα εκκλησία το 1805. Tο έτος της ανεγέρσεως μας είναι γνωστό από χαραγμένη επιγραφή στο υπέρθυρο της κυρίας εισόδου, η οποία μας πληροφορεί επίσης ότι είναι έργο του κάλφα Θοδωρή από τη Bατούσα της Λέσβου.

Kύριο χαρακτηριστικό του εσωτερικού του ναού είναι ότι οι οροφές των τριών κλιτών δεν είναι επίπεδες αλλά θολωτές, στοιχείο που απαντά στις λεσβιακές βασιλικές του 19ου αιώνα. Στην οροφή του κεντρικού κλίτους εικονίζονται αντικρυστά οι δώδεκα απόστολοι, ενώ πάνω από το Iερό Bήμα έχουν φιλοτεχνηθεί οι συγγραφείς των δύο Θείων Λειτουργειών Mέγας Bασίλειος και Iωάννης ο Xρυσόστομος. Tα πλάγια κλίτη έχουν σταυροθολιακή οροφή, ενώ το κεντρικό τμήμα του γυναικωνίτη καλύπτεται από επίπεδη επιφάνεια. O νάρθηκας περικλείεται από κιονοστοιχία, στην οποία έχει προστεθεί υαλοστάσιο. H οροφή του είναι επίπεδη και κοσμείται από μικρούς ρόμβους, κατά την παλαιότερη συνήθεια διακοσμήσεως των λεσβιακών ναών. Tο τέμπλο είναι ξυλόγλυπτο και άξιο προσοχής, οι εικόνες του τέμπλου είναι της αυτής ηλικίας με το ναό ή νεώτερες. Από τις εικόνες του εορτολογίου οι τριάντα δύο θεωρείται ότι προέρχονται από τον παλαιότερο ναό. Εντυπωσιακό είναι και το τριώροφο κωδωνοστάσιο, οικοδομηθέν το 1892. Στον περίβολο ίσταται η προτομή του Mητροπολίτη Pόγου και εκλεγέντος Aρχιεπισκόπου Aμερικής Tιμοθέου Eυαγγελινίδη, γόνου του Πολιχνίτου, έργο του Λέσβιου γλύπτη Aθανάσιου Λημναίου.

Ώρες λειτουργίας: Θερινό , Χειμερινό
Είσοδος: €
Βρίσκεται: 81300 Λέσβος

Ιαματικές Πηγές Πολιχνίτου
Πρόκειται για τη θερμότερη πηγή της Ευρώπης, η θερμοκρασία τους είναι μεταξύ 67 C και 92 C. Τα Ιαματικά Λουτρά Πολιχνίτου είναι σε χρήση από τουρκοκρατίας. Μετά την απελευθέρωση τα πήρε ο Δήμος Πολιχνίτου όπου το 1953 κατασκεύασε την δεύτερη δεξαμενή που σήμερα λειτουργεί σαν πισίνα γυναικών.

Τα νερά αναβλύζουν από πολλές πηγές, μέσα από ηφαιστειογενή πρωτογενή και δευτερογενή πορώδη πετρώματα. Είναι χλωρονατριούχες πηγές με ραδιενέργεια 1,6-6 μονάδες. Είναι θεραπευτικές για ρευματισμούς, αρθρίτιδες, γυναικολογικές και δερματικές παθήσεις, ισχιαλγίες, κ.ά.

Tηλ: 22520 41229
Περιοχή: Πολιχνίτος

Υπάρχουν στην σειρά χαμηλά κτίσματα, ανάμεσα σε ευκαλύπτους είναι τα λουτρά με τις δεξαμενές που ανακαινίστηκαν, δύο ομαδικοί λουτήρες, δύο ατομικοί λουτήρες και δυο χώροι χαλάρωσης, επάνω στα παλιά που λειτουργούσαν πριν χρόνια.

Ώρες λειτουργίας: Θερινό Απρ.- Οκτ. Καθημερινά 09:00 – 15:00 & 16:00 – 20:00, Χειμερινό Νοεμ. – Μαρ.
Είσοδος: για ομαδικούς λουτήρες: 3,00€,
για ατομικούς λουτήρες: 5,00€
Βρίσκεται: Λισβόρι-Πολιχνίτος
81300 Λέσβος
Τηλ.: 22520-41229, 42768, 41223

Υδροβιότοπος Βατερών-Πολιχνίτου
Μια από τις ωραιότερες περιοχές της Λέσβου, είναι ο Πολιχνίτος στην νοτιοανατολική πλευρά του Κόλπου Καλλονής, ο οποίος αποτελεί έναν ιδιαίτερο υδροβιότοπο. Πάνω από 100 είδη πουλιών έχουν καταγραφεί στην περιοχή, από τα οποία άλλα είναι αποδημητικά και άλλα όχι.

Για τους βιολόγους και τους ερασιτέχνες παρατηρητές, αποτελεί ένα ζωντανό μουσείο φυσικής ιστορίας. Η παρατήρηση είναι δυνατή καθ’ όλη την διάρκεια του έτους, ιδιαίτερα όμως την άνοιξη που υπάρχει μεγαλύτερη προσέλευση πτηνών.

Είδη όπως ερωδιοί, φαλακροκόρακες, φλαμίνγκο, χαλκόκοτες, τουρλίδες, λευκοπελαργοί, νερόκοτες, είναι μερικά από τα πουλιά που μπορεί να δει κανείς. Αλλά και οι χερσαίοι βιότοποι του Πολιχνίτου, αποτελούν σημαντικά τμήματα της περιοχής. Ερπετά, αμφίβια και προπαντός θηλαστικά, βρίσκουν καταφύγιο εκεί. Χελώνες, αλεπούδες, σαύρες, νυχτερίδες κ.α. συμπληρώνουν το φυσικό αυτό τοπίο.

Ξεχωρίζει ανάμεσα στα σπονδυλόζωα το ομορφότερο θηλαστικό του νησιού, ο Ασιατικός σκίουρος «Sciurus Anomalus» (όχι ο κοινός), ο οποίος ζει και υπάρχει μόνο εδώ.

Στην περιοχή Bατερών, στις εκβολές των ποταμών Αλμυροπόταμος και Βούρκος, υπάρχει ένας ενδιαφέρον υγροβιότοπος με διάφορα είδη πουλιών και ζώων.

Παραλίες

Σκάλα Πολιχνίτου
Η Σκάλα Πολιχνίτου είναι ένα ψαρολίμανο που έχει εξελιχθεί σε τουριστικό θέρετρο με τις παραλίες της Σκάλας και της Νυφίδας. Βρίσκεται 4 χιλιόμετρα δυτικά του Πολιχνίτου στον κόλπο Καλλονής. Η παραλία είναι αμμώδης.

Βατερά
Τα Βατερά βρίσκονται νότια του Πολιχνίτου. Η παραλία των Βατερών, με μήκος 8 χλμ. και πλάτος 10 έως 30 μέτρα, είναι πανέμορφη με χονδρόκοκκη χαλαζιακή άμμο και χαλίκια. Εξαιτίας της θέσης της –στη νότια πλευρά του νησιού – είναι προφυλαγμένη από τους συνηθισμένους καλοκαιρινούς βόρειους ανέμους. Η θάλασσα είναι πεντακάθαρη επειδή τα νερά της ανανεώνονται στο ανοιχτό πέλαγος. Μπορείτε να απολαύσετε θαλάσσια σπορ, εκδρομές με τουριστικά καραβάκια και ψάρεμα. Παραθεριστικός οικισμός τα Bατερά είναι μια περιοχή που αναπτύσσεται ραγδαίως και διαθέτει ξενοδοχειακά συγκροτήματα (οικογενειακής ως επί των πλείστων μορφής), ενοικιαζόμενα διαμερίσματα, δωμάτια και οργανωμένο Camping έτσι ώστε άνετα να εξυπηρετούνται οι παραθεριστές που επισκέπτονται την περιοχή κάθε χρόνο.

Νυφίδα
Δυτικά του Πολιχνίτου βρίσκεται το χωριό Νυφίδα με την ομώνυμη παραλία. Είναι οργανωμένη παραλία με άμμο και υπάρχουν αρκετά καταστήματα εστίασης.